Nikolaas Veltman
Nikolaes Veltman woonde in Irnsum, Widesteech 93. Hij werd geboren op 15 november 1910 te Wolvega als zoon van Jan Veltman en Pietertje Bosman.Hij huwde met Catharina Hendrika Tolsma (9 oktober 1912 Irnsum (nu Jirnsum) - 19 maart 1991 Bolsward). Zijn beroep was galanteriënkoopman van De Kleine Bazar. En hij was krantenbezorger van de Leeuwarder Courant.Het gezin was Rooms-Katholiek.Veltman was lid van het verzet. Tijdens de meidagen van 1940 streed hij als soldaat bij de Grebbeberg. Binnen het verzet hield Veltman zich bezig met koerierswerk en onderduikhulp.In de nacht van 4 op 5 oktober 1944 is hij met een onderduiker en vier dorpsgenoten door de Grüne Polizei van de post Grouw gearresteerd en overgebracht naar de Leeuwarder gevangenis.Tijdens de Tweede Wereldoorlog, op 17 september 1944, kondigde de Nederlandse regering een algehele spoorweg-staking af. Men wilde hiermee zoveel mogelijk het vijandelijke vervoer en troepenconcentraties beletten.De Duitsers brachten met eigen personeel het treinverkeer weer opgang. Het verzet besloot om dit in onze omgeving te voorkomen. Men wilde de treinen laten ontsporen bij Nijeholtwolde.De sabotage werd ontdekt en de schade werd weer hersteld, voordat er een trein gepasseerd was.Om een voorbeeld te stellen, kreeg het hoofd van de Zoll-politie te Wolvega (Funk) de opdracht om drie gevangenen uit het Huis van Bewaring te Leeuwarden te halen en op de plaats waar de sabotage was ontdekt, neer te schieten.Dat lot trof Nicolaas Veltman, Roelof Algra en Marcel Leiser. Deze drie ongelukkigen werden op 12 oktober 1944 naar Nijeholtwolde gebracht.Op 12 oktober 1944 's morgens vroeg werd Veltman gewekt voor een transport naar het Duitse hoofdkwartier in Wolvega. Korte tijd later zijn Veltman, Roelof Algra (10 maart 1888 Rinsumageest) en Marcel Leiser (29 augustus 1923 Gouda) gefusilleerd als represaille voor sabotage aan de spoorlijn Wolvega - Heerenveen. De slachtoffers werden één voor één doodgeschoten.
Meester Tjeerd van der Zee, hoofdonderwijzer aan de R.K. School in Jirnsum deed een dag later aangifte van het overlijden van Nico en kreeg toestemming om vervoer en begrafenis te regelen.
Nico Veltman, hij is ter ruste gelegd op de Rooms Katholieke begraafplaats in Jirnsum. In “1940-1945, Dit hawwe wy belibbe”, spreekt Yge Damsma de hoop uit dat: de namme fan dizze gewoane man sûnder held-allures, ienris fêstlein wurde sil yn in Jirnsumer strjittenamme.
De onthulling werd verricht door de weduwe van Nico, frou Catharine Veltman-Tolsma, samen met burgemeester Holtrop en de vroegere Canadese sergeant George Dunlop, één van de eerste bevrijders die Jirnsum in het voorjaar van 1945 kwam binnenrijden.
Colofon
https://www.stichtingsneek19401945.nl/grafveltmannikolaes.html
